#81
Beeld voor het VN-hoofdkwartier in New York.
In deze Nieuwsbrief:
WERKPLAN 2019
COLOFON
nr. 81 december 2018
Redactie: Berrie, Hans, Anita, Marja, Ljiljana
Redactieadres: Stichting Vredesburo Eindhoven
Grote Berg 41
5611 KH Eindhoven
tel: 040 2444707
email: info@vredesburo.nl
Bankrekeningnr:NL33 TRIO 0784731578
Deze nieuwsbrief verschijnt 4x per jaar.
De volgende nieuwsbrief zal in maart 2019 verschijnen.
INHOUD
Redactioneel
Stageperikelen
De Bieb
Marja’s recensie
Werkplan 2019
Om Marx te parafraseren: Er waart een spook door de wereld. Dit keer niet het spook van het communisme, maar dat van het fascisme. Het is niet altijd als zodanig herkenbaar. Het draagt in veel gevallen het uiterlijk van een fatsoenlijke medemens, maar onder de oppervlakte kankert de ziekte van het fascisme. Mensen worden gelokt met ogenschijnlijk rechtvaardige eisen en het aanwijzen van makkelijke zondebokken. Het lijkt wel of de 20e eeuw niet heeft plaats gevonden. Op zijn minst zijn er geen lessen geleerd van wat er toen is gebeurd. Misschien is het ijdele hoop geweest om te denken dat mensen in staat zijn om iets te leren van de geschiedenis. Na de 1e Wereldoorlog werd er ook geroepen: Nooit Meer Oorlog. Maar ruim 20 jaar later voltrok zich een door mensen georganiseerde ramp van ongekende weerga zonder dat er van noemenswaardig protest sprake was. Gelukkig wordt er nu op veel plaatsen wel geprotesteerd. Ik kan alleen maar hopen dat dat genoeg is om deze keer te voorkomen dat er een nieuwe ramp plaatsvindt. Er zijn genoeg potentiële rampen op ander gebied, die onze aandacht opeisen.
Terug naar de actualiteit: in deze nieuwsbrief vindt u het algemene werkplan voor 2019. Het werkplan voor onze activiteiten op het gebied van Vredeseducatie kunt u vinden op onze website over vredeseducatie: www.vredeseducatieeindhoven.nl. Het werkplan ziet er anders uit dan u van ons gewend bent. Het is zakelijker van opzet, zonder de vele illustraties, die we in het verleden gebruikten.
Bij de Stageperikelen vindt u weer een verslag van Ljiljana over haar activiteiten. Rianne is nog steeds bezig met afstuderen en zal, zodra ze klaar is, daar nog verslag van doen. Verder vindt u in deze nieuwsbrief weer een overzicht van de aanvullingen op onze catalogus van de bibliotheek, met een aantal nieuwe boeken die wat meer aandacht krijgen. Marja heeft ook weer een boek besproken. Tenslotte wil ik alle lezers, ondanks alles, heel fijne feestdagen wensen en een gelukkig en gezond 2019.
De nieuwe nieuwsbrief zal in maart 2019 verschijnen.
De taalontmoetingen tussen ouderen in Theresia centrum en nieuwkomers, waarvoor ik een concept heb ontwikkeld, zijn gepresenteerd tijdens DDW (Dutch Design Week) 2018 in Vitalis Berckelhof. De presentatie was een onderdeel van het DDW-programma Zilver G’oud.
Aan de presentatie heb ik samen gewerkt met Lotte de Haan, social designer en oprichter SamSam taalcafé, en met Leny Welstijn, vrijwilliger bij de taalontmoetingen in Theresia en student Toegepaste Gerontologie.
Tijdens de DDW hebben we een taal- en ontmoetingsworkshop georganiseerd voor ouderen en nieuwkomers over design. Om te laten zien wat design is, en om het gesprek op gang te brengen, stond het design letterlijk op tafel. Dat bracht leuke en interessante reacties teweeg, want voor zowel ouderen als nieuwkomers was ‘design’ een nieuw en uitdagend gespreksonderwerp.
Samenwerken aan deze presentatie heeft mij veel opgeleverd. Ik heb veel nieuwe mensen leren kennen die actief zijn op sociaal en cultureel gebied. Daarnaast heb ik met Leny en Lotte heel veel gebrainstormd over de inhoud van de presentatie. We kwamen tot vele leuke ideeën maar we moesten ook realistisch zijn gezien de korte tijd die we voor de voorbereiding hadden. We hebben ook veel compromissen met elkaar moeten sluiten. Dat was echt een teamwork. Na de presentatie hebben we besloten om onze krachten te bundelen en een pakket aan te bieden aan woonzorgcentra in Nederland. In dat pakket bieden we handleidingen, trainingen en ondersteuning aan de woonzorgcentra en hun ouderen om een taalontmoeting op hun locatie te mogen starten. Tegelijk krijgen we al veel verzoeken van andere Vitalis centra om onze ervaringen met het opstarten van zulke activiteiten te delen. Dus, interesse is er wel en we hebben ook een afspraak gehad met het hoofdkantoor van Vitalis. We zijn bijna klaar met het samenstellen van het pakket, dat we dan tegen betaling gaan aanbieden.
Zo groei ik ook langzaam en zeker als een sociaal ondernemer. Eerst met de New in NL-taallessen en integratieprogramma dat ik vanuit het Vredesburo heb opgezet. Naast het ontwikkelen van een commercieel pakket voor woonzorgcentra, ben ik nu ook bezig met het ontwikkelen van een taal-en participatieprogramma voor basisscholen en kinderopvangen. De bedoeling van dit programma is om de internationale ouders van wie de kinderen in kinderopvangen en in het reguliere onderwijs zitten, te ondersteunen in hun ouderschap. Ze zijn de taal niet machtig, ze hebben andere opvoedingsnormen en -waarden en de communicatie met Nederlandse leerkrachten verloopt niet soepel. De basisschool De Troubadour en Korein Kinderplein hebben al interesse getoond voor dit project. Ik ben nu bezig met het uitwerken van het concept en met afspraken met potentiële financiers.
In New in NL hebben we nu nog meer nieuwkomers-vrijwilligers die zich vooral bezig gaan houden met het maken van de New in NL-webpagina www.newinnnederland.nl. Het wordt lastig in mijn eentje alle vrijwilligers te begeleiden. Daarom zullen de teams van vrijwilligers die betrokken zijn bij de conversatielessen BoekTalk en VideoTalk deze activiteiten meer zelfstandig vanaf 2019 gaan uitvoeren. Ze zijn al een jaar samen bij elkaar en in de afgelopen periode hebben we alle draaiboeken en concepten uitgeschreven en een takenverdeling gemaakt zodat ze meer zelfstandig aan de slag kunnen.
New in NL wenst u prettige Kerstdagen en een heel fijn 2019!
Ljiljana, december 2018
De All The Arms We Need-afbeelding is in de loop der jaren een symbool geworden van het Vredesburo. We verkopen T-shirts (zwart en wit; maten S,M,L,XL en XXL) met de opdruk. We hebben ook ansichtkaarten en kleine buttons met de opdruk. Als u interesse hebt, laat het ons dan even weten.
De volgende boeken zijn toegevoegd aan onze bibliotheek: “De onderzoekers van de oorlog”, van Max Pam, Uitgeverij SDU, 1989, 136 pagina’s; “Doodlopende hulp”, van Dambisa Moyo, Uitgeverij Contact, 2009, 270 pagina’s; “Yugoslavia: Collapse, War, Crimes,”, Uitgave van Centre for Anti-War Action, 1993, 274 pagina’s; “Jullie hebben makkelijk praten…”, van H.J. Diekerhof, Uitgeverij Bosch & Keuning, 1968, 63 pagina’s; “Zuid over Noord, veranderingen in Europa, visies over het Zuiden”, Uitgeverij Evert Vermeer Stichting, 1991, 153 pagina’s; “Rendez-vous in Bagdad”, Uitgeverij EPO, 1994, 240 pagina’s; “The military balance 1978-1979”, van The International Institute for Strategic Studies, Arms and Armour Press, 1978, 119 pagina’s; “Het rode boekje voor soldaten”, van Bond voor Dienstplichtigen, Uitgeverij Van Gennep , 1971, 132 pagina’s; “Ik kom in opstand, dus wij zijn”, van Eva Rovers, Uitgeverij Ambo/Anthos, 2017, 85 pagina’s; “Solidariteit”, van Józef Tischner, Uitgeverij Lannoo , 1982, 143 pagina’s; “Handbuch für Kriegsdienstverweigerer”, van Winfried Schwamborn, Pahl-Rugenstein Verlag Köhl, 1978, 159 pagina’s; “De bevrijding van Angola”, van Don Barnett en Roy Harvey, Uitgeverij Van Gennep, 1972, 206 pagina’s; “Alle redeten vom Frieden”, van Horst E. Richter, Rowohlt Verlag, 1981, 252 pagina’s; “Nuclear madness”, van Dr. Helen Caldicott e.a., Uitgeverij Bantam Books, 1980, 116 pagina’s; “Kinderen van deze wereld”, van Martine & Caroline Laffon, Uitgeverij Schuyt & Co, Novib, 2003, 240 pagina’s; “De nieuwe Wereld en de Lage Landen”, Uitgeverij Meulenhoff, 1992, 199 pagina’s; “Kernenergie in opspraak”, van Ir. Erik Mink, Uitgeverij Kok – Kampen , 1981, 111 pagina’s; “Militarisierte Wissenschaft”, samensteller Werner Butte, Rowohlt Taschenbuch Verlag, 1985, 141 pagina’s; “Chernobyl, het jaar 10”, van Eloi Glorieux, Uitgeverij EPO, 1996, 182 pagina’s;
“Nu of ooit …”, van A. van Dam & A. de Wolf, Uitgeverij Van Holkema & Warendorf, 2013, 158 pagina’s; In Nu of ooit … staan 50 grappige, spannende en ontroerende verhalen over kinderen uit de hele wereld. Zij spelen de hoofdrol, omdat dit boek gaat over de afspraken die door alle landen samen zijn gemaakt om kinderen te beschermen. Afspraken over naar school gaan, maar ook over buiten spelen, gezondheid, vrije tijd en nog veel meer. Want alle kinderen hebben dezelfde rechten, waar en wanneer dan ook!
“Veilige gebieden”, Joris Voorhoeve, Uitgeverij Atlas Contact, 2015, 424 pagina’s; Twintig jaar geleden viel de enclave Srebrenica, die door de VN tot ‘veilig gebied’ was verklaard. De Bosnische-Servische generaal Mladic veroverde op 11 juli 1995 deze vallei waar 40.000 vluchtelingen verbleven. De Nederlandse blauwhelmen wisten het niet te voorkomen. Er werden duizenden Bosnische mannen vermoord. Hadden deze gruweldaden voorkomen kunnen worden? Welke rol speelden Nederland, de VN, de bondgenoten? De schaamte over deze genocide blijft aan Nederland knagen. Joris Voorhoeve was destijds minister van Defensie en hij gaat in dit boek de pijnlijkste vragen, ook voor hemzelf, niet uit de weg. Hij voert nieuw feitenmateriaal aan en kijkt vooruit. Hij stelt tevens de vraag of de lessen die we uit dit falen kunnen trekken wel goed worden toegepast. Er worden nog steeds grote aantallen mensen in oorlogen vermoord, nu weer in Syrië en Noord-Irak. Hoe kan de internationale gemeenschap bedreigde burgers in oorlogstijd beschermen?
“Europese gedachten”, diverse auteurs, Uitgeverij Pelckmans en Klement, 2014, 248 pagina’s; Binnen de politieke theorie is er nauwelijks interesse voor de EU en binnen de EU-studies is er slechts een beperkte en eenzijdige aandacht voor de politieke theorie; in wezen blijft het nog een groot braakliggend terrein. Europese gedachten wil in deze leemte helpen voorzien door nadrukkelijk de vraag te stellen: waarheen moet het met Europa? Dit is een normatief project dat niet in de eerste plaats wil nagaan hoe de EU vandaag functioneert en is georganiseerd, maar hoe zij idealiter zou moeten functioneren en hoe zij zou moeten worden georganiseerd. Zo wordt op een politieke filosofisch onderbouwde manier een kader geschetst waarheen de EU zou moeten evalueren. Op deze manier proberen de auteurs de oude ‘Europese Gedachte’ nieuw leven in te blazen. Elk op hun eigen manier verkennen ze toekomstperspectieven van de verdere uitbouw van de EU. De thema’s die aan bod komen gaan van de specifieke aard van de Unie, naar de identiteit en het vermeende democratische deficit tot vraagstukken over rechtvaardigheid, solidariteit, publieke ruimten en grenzen.
Marja’s recensie.
Macht en verbeelding
Titel: Macht en verbeelding
Auteur: Femke Halsema
Uitgever: Stichting Maand van de filosofie en Femke Halsema
Jaargang: 2018
ISBN: 978 90 477 1047 9
Over de auteur
Femke Halsema (1966) is publicist, programmamaker en bestuurder. Van 1998 tot 2011 was ze Tweede Kamerlid voor GroenLinks en in de twee jaar daarna hoogleraar in Tilburg en Utrecht. Ze is voorzitter van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland, de Weekblad Pers Groep en het Aidsfonds, en ze leidt de vierjaarlijkse evaluatie van de rechterlijke macht. De afgelopen jaren maakte ze de documentatieserie Seks en de Zonde, over de positie van vrouwen in de Islam, bedacht ze de politieke dramaserie De Fractie, en schreef ze voor de Correspondent en de Volkskrant. Met haar theatercollege over identiteit reist ze door het land. Van haar hand verscheen eerder Nergensland (2017), Pluch (2016), David en Goliath 2.0 (2012 oratie), Zoeken naar vrijheid (2010), en geluk! (2008).
Samenvatting
Het utopisch denken van de jaren zestig belandde de afgelopen decennia in het verdomhoekje van grootheidswaan en totalitair verlangen. Maar de laatste jaren keren utopische vergezichten weer voorzichtig terug aan de horizon van de politiek. Femke Halsema laat in dit essay zien dat sinds de jaren tachtig de politiek technocratisch en repressief is geworden. Aan de hand van werk van filosofen als Richard Rorty en Hannah Arendt pleit ze vurig voor een terugkeer van idealisme, verbeelding en hoop in de politiek.
Eigen visie
Dit essay gaat over Femke Halsema. Ze is op het ogenblik burgemeester van Amsterdam. Ik vind het boeiend dat ze de hedendaagse politiek beschrijft gezien vanuit haar partij, namelijk Groen links. Veel namen in het boekje komen mij dan ook bekend voor. Het is ook een vrouw in de politiek. Ik ben van mening dat er meer vrouwen in de politiek moeten komen. Zelf stem ik ook vaak op een linkse partij in de politiek en ik stem ook vaak op een vrouw. Zoals gezegd in de samenvatting vindt ze twee filosofen belangrijk namelijk Richard Rotry en Hannah Arend. Hieronder geef ik een citaat. Het is een visie van Hannah Arendt over de politiek die ik boeiend vind:
Het publieke domein is volgens Hannah Arendt de wereld voor zover die ‘ons gemeenschappelijke thuis’ vormt. Dat is niet de aarde of de natuur maar het werk van mensenhanden. Het is de plek die wij gemeen hebben, die ons samenbrengt. Maar ‘ook verhindert dat wij, bij wijze van spreken, over elkaar struikelen. Het is de plek waar de samenleving zich vormt: een veilig en geordend ‘ontmoetingspunt’, waar mensen op voet van gelijkwaardigheid met elkaar omgaan. Samenleven betekent volgens Arendt dat zich tussen ons ‘ een wereld van dingen bevindt, zoals een tafel zich bevindt tussen diegene die eraan hebben plaatsgenomen; als door elk ander intermediair worden mensen door de wereld tegelijkertijd verbonden en gescheiden. Volgens Arend ligt de betekenis van deze ruimte erin dat ze ons korte particuliere leven een andere ‘onsterfelijke’ betekenis geeft: zowel naar de kant van het verleden, als die van naar de toekomst, ze was er voordat wij er aankwamen en ze zal er nog zijn na ons kortstondig verblijf. Ze is wat we gemeen hebben, niet slechts met onze tijdgenoten, maar ook met hen die na ons zullen komen.
Dat mensen op voet van gelijkwaardigheid met elkaar omgaan spreekt me aan. Ook de vergelijking met een wereld van dingen tussen ons van de tafel vind ik een mooi beeld. Voor degene die iets wil weten over de hedendaagse politiek en een vrouw die zich verdiept heeft in twee filosofen namelijk Rorty en Arendt is dit boek aan te bevelen.
Marja Verheijke November 2018