| Samenvatting: | "Er brak een periode van "ijzer en vuur"aan. De communistische partij, die was ontstaan met de bedoeling leiding te geven aan het revolutionaire proces, zag zich, evenals de hele socialistische beweging, geconfronteerd met een aanzwellende golf van reactie, het geweld van de fascistische knokploegen. De partij werd gestaald in de strijd, maar de problemen waarvoor ze stond waren heel anders dan ze had voorzien of gehoopt (...). Het analyseren en bestrijden van het fascistische verschijnsel was onder deze omstandigheden de dringendste taak waar Gramsci zich aan zette. Hij gaf zowel de kleinburgerlijke achtergrond als het reactionaire resultaat aan van het fascisme (...). Zijn vlijmscherpe pen dwong respect af bij zijn tegenstanders en bewondering bij de lezers van de krant waaraan hij zijn tijd wijdde." Paolo Spriano, communistisch historicus.   |
| Trefwoorden: | ItaliĆ«, syndicalisme, fascisme, Spanje, liberalisme, nationalisme, socialisten, reactionaire revolutie, volksopstand, staatsgreep, Mussolini, vakbonden, volkspartij, kleine bourgeoisie, Matteotti, geheime genootschappen,   |